سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «فرصت فردا» با هدف بررسی راهکارهای توسعه صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان به بازارهای هدف، این ‌بار با تمرکز بر اتحادیه اقتصادی اوراسیا و موافقتنامه امضاء شده با این اتحادیه، به‌ویژه کشورهای روسیه و بلاروس، برگزار شد. این سلسله نشست‌ها با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری و سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی برگزار می‌شود و بستری برای تحلیل بازارهای نوظهور و ارائه راهکارهای عملی به شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم می‌کند. دو نشست قبلی این مجموعه با تمرکز بر کشورهای ازبکستان و اندونزی برگزار شد.

 حسین روزبه، رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، با اشاره به موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا، گفت: همیشه روال این بوده که توافقات با تأخیر اثرگذار شوند، اما ما قصد داریم بلافاصله پس از امضا، ظرفیت‌های موجود را به شرکت‌ها معرفی کنیم تا فرصت‌ها از بین نرود. وی، با تأکید بر ضرورت آمادگی به عرصه تجارت آزاد، با برنامه‌ریزی و به صورت آگاهانه عنوان کرد: ورود بدون آمادگی به تجارت آزاد، می‌تواند بیش‌تر از آن‌که فرصت باشد، تهدید باشد. تحلیل بازار اوراسیا و ضرورت تدوین مسیر صادراتی راضیه کهنسال، مدیر کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری، با اشاره به جمعیت ۱۸۰ میلیون نفری کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، بر لزوم شناخت دقیق بازارهای این منطقه و طراحی مسیر صادراتی منسجم برای شرکت‌های فناور تأکید کرد.

تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، نیز در سخنرانی خود به تراز منفی تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا، به‌ویژه روسیه اشاره کرد و گفت: ما چند برابر صادرات، از این کشورها واردات داریم. برخی محدودیت‌ها خارج از اختیار شرکت‌ها است، اما برخی موانع را می‌توان با حمایت معاونت علمی رفع کرد. او، با تأکید بر ضرورت جهت‌دهی حمایت‌ها بر ارتقای کیفیت و قیمت رقابتی محصولات دانش‌بنیان، عنوان کرد: صادرات فناوری‌های پیشرفته و با ارزش افزوده بالا باید در اولویت باشد. ما برنامه‌ای برای تضمین کیفیت و افزایش رقابت‌پذیری اقتصادی داریم تا بتوانیم حضور موثرتری در بازار دانش‌بنیان دنیا داشته باشیم. 

علیرضا صانعی، سفیر ایران در بلاروس، که به صورت آنلاین در این نشست حضور داشت، عنوان کرد: بلاروس می‌تواند به‌عنوان یک اقتصاد مکمل برای ایران یا حداقل یک تأمین‌کننده راهبردی عمل کند. وی به پتانسیل‌های همکاری اقتصادی اشاره کرد و گفت: ظرفیت‌هایی همچون صادرات محصولات کشاورزی ایران در مقابل واردات ماشین‌آلات پیشرفته از بلاروس، واردات کود پتاس و محصولات پروتئینی از بلاروس به‌عنوان کالای راهبردی برای امنیت غذایی و صادرات مواد معدنی ایران در ازای ماشین‌آلات سنگین معدنی، تنها بخشی از این فرصت‌ها به شمار می‌روند.

سفیر ایران در بلاروس، همچنین به پتانسیل‌های فناورانه بلاروس اشاره کرد و گفت: بلاروس دارای یک پارک فناوری پیشرفته است که یکی از پروژه‌های مشترک با چین بوده و تمرکز آن بر فناوری‌های پیشرفته، هوش مصنوعی، IT، الکترونیک و زیست‌فناوری است. او بر تلاش دستگاه دیپلماسی در جهت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه همکاری‌ها در محورهای زیر تأکید کرد و افزود: گام‌های مختلفی همچون ایجاد خطوط اعتباری نامحدود برای تسهیل تبادلات بانکی، کاهش نرخ ریسک همکاری از ۷ به حدود ۴ تا ۵ درصد، حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های تخصصی مانند اکسپو بلاروس و نمایشگاه صنعت نفت ایران، تسهیل روادید و لغو ویزا بین دو کشور و تعریف پروژه‌های راهبردی برای پیوندهای اقتصادی پایدار در راستای توسعه همکاری‌های بین‌المللی دنبال شده است.

دانش‌دوست، رایزن همکاری فناوری در سفارت ایران در روسیه به ظرفیت‌های همکاری فناورانه با روسیه اشاره کرد و گفت: ایران در روسیه بیش از ۳۰ سال سابقه تعامل فناورانه دارد و اکنون شبکه‌های همکاری خوبی شکل گرفته است. رایزن همکاری فناوری در سفارت ایران در روسیه، مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان برای فعالیت در روسیه را تبادلات بانکی و عدم شناخت بازار روسیه توسط شرکت‌ها برشمرد و افزود: شبکه رایزنان فناوری اکنون در کشورهای روسیه، چین، اتریش و هند فعال است و وظیفه آن‌ها شناسایی فرصت‌ها و تسهیل تعاملات فناورانه است.

در بخش دیگری از این نشست، بابایی، معاون مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز، روسیه، اروپا و آمریکا در سازمان توسعه تجارت نیز با ارائه آماری از وضعیت تجارت ۲ میلیارد دلاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بر آشنایی شرکت‌ها با روش‌های نوین صادرات تأکید کرد. وی با اشاره به چالش‌های اصلی در حوزه تجارت با منطقه اوراسیا، بر ضرورت آشنایی و رعایت استانداردهای حاکم بر منطقه اوراسیا با اولویت استاندارد روسیه (GOST) تاکید کرد و افزود: تجمیع حجم تولیدی شرکت‌های دارای توان صادراتی جهت پاسخگویی به نیازمندی‌های بازار هدف، استفاده از توافقات بانکی انجام شده و رو به گسترش با کشورهای عضو اتحادیه، چالش در حمل‌ونقل و نیاز به همکاری با طرف‌های بلاروسی و روسی، ضرورت شناخت فرهنگ تجاری و مصرف کشورهای مقصد و اهتمام در معرفی توانمندی‌های کشور از طریق مشارکت در در نمایشگاه‌های تجاری اوراسیا و بهره‌گیری از پلتفرم‌های فروش آنلاین بین‌المللی از ضرورت‌های صادرات موفق در این منطقه به شمار می‌رود.

میرهادی سیدی، مذاکره کننده ارشد کشور در توافقنامه‌های تجاری و مشاور امور بین‌الملل سازمان توسعه تجارت، درباره موافقت‌نامه ایران با اوراسیا و فرصت‌های ناشی از آن طی سخنانی تاکید کرد: ۸۰ درصد کالاهای قابل مبادله بین ایران و کشورهای اوراسیا اکنون مشمول تعرفه‌های ترجیحی یا صفر شده‌اند. این به معنی عدم پرداخت ۵۰ میلیارد دلار هزینه گمرکی در سال برای ورود کالا از ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا است و این فرصت بزرگی است که کشور در اختیار فعالان تجاری و اقتصادی قرار داده است. همچنین اکبرپور رایزن اقتصادی ایران در ارمنستان، رجائیه مدیر خانه نوآوری و فناوری ایران در مسکو و حسینی نژاد مدیر پایگاه صادراتی ایران در سنت پترزبورگ به تشریح ظرفیت‌های اقتصادی و فناورانه موجود پرداختند. مریم ابوالحسینی معاون توسعه کسب‌وکار سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، درباره انواع حمایت‌های صادراتی این سازمان برای شرکت‌های دانش‌بنیان توضیح داد.

در پایان نشست، پنل تخصصی با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار شد. در این پنل، برترین شرکت‌های صادرکننده تجربیات عملی خود از صادرات به کشورهای اوراسیا، موانع موجود، و پیشنهادهای عملی برای بهبود فرآیندها را ارائه دادند. در بخش پرسش و پاسخ ابهامات و مشکلات شرکت‌های مدعو تحت بررسی و ارائه راهکار قرار گرفت. 
منبع: خبرگزاری مهر